Parasieten: Witte Stip

Voor de mensen die een aquarium bezitten of bezaten is Ichthyophthirius Multifiliis of Witte Stip waarschijnlijk een bekend verschijnsel. Deze parasiet komt op vele vissoorten voor. Witte Stip behoort tot de groep van protozoa of oerdiertjes en is een Ciliaat (parasieten algemeen). Een Ciliaat of wimpeldiertje is een ronde tot ovaalvormige protozo met rondom trilhaartjes voor de voortbeweging.

Witte Stip is één van de weinig protozoa, waarbij de diagnose met het blote oog is te stellen. Het protozo zelf is niet met het blote oog waar te nemen maar de gevolgen zijn zeer specifiek. Het protozo veroorzaakt namelijk tot één millimeter grote, wit uitslaande huidwoekeringen op de vis, waar het zijn Nederlandse naam aan dankt. Deze “zoutkorreltjes” zijn met name goed te zien op een donkere ondergrondkleur. Toch is het verstandig om met microscopisch onderzoek vast te stellen dat het echt Witte Stip betreft. Aangezien de parasiet vrij groot is in de wereld van protozoa is deze al gemakkelijk te herkennen bij een vergroting van 100x. Onder de microscoop ziet Witte Stip eruit als langzaam bewegende, ronde, bruine tot zwarte bol (niet te verwarren met een luchtbelletje dat ook als een zwarte bol oogt onder de microscoop). Volwassen exemplaren hebben een hoefijzervormige lichtere kern.

De voortplanting van Witte Stip is gecompliceerd. Volwassen exemplaren vormen een soort cystes, die van de vis afvallen. In deze cystes deelt de witte stip zich tot enkele honderden exemplaren die na openbarsten van de cyste op zoek gaan naar een nieuwe gastheer. Als ze deze vinden kapselen ze zich in en leven van de huidcellen van de vis, om zo het volwassen stadium te bereiken, waarna de cyclus zich herhaalt. De verspreiding kan door deze strategie enorm snel gaan, niet voor niets betekent Ichthyophthirius Multifiliis “plaag met vele zonen”.

Een uitbarsting van Witte Stip in de vijver kan een ware slachting aanrichten. Het is belangrijk om naast een behandeling ook de oorzaak op te sporen en weg te nemen. Meestal is dit verzwakking van de vis door slechte waterkwaliteit, temperatuurschommelingen en/of stress. Haalt u de oorzaak niet weg, dan zit u binnen no time met de volgende parasitaire uitbraak. Besmetting door bijplaatsen van geïnfecteerde vissen is ook een veelvoorkomende oorzaak. Onderzoek nieuwe vissen daarom altijd op parasieten of nog beter, plaats ze eerst in quarantaine.

Volg bij een behandeling altijd goed de gebruiksaanwijzing van het middel. De cystes zijn ongevoelig voor de meeste “medicijnen” waardoor een langdurige behandeling (afhankelijk van de watertemperatuur) of meerdere behandelingen noodzakelijk zijn om de cyclus te doorbreken. Sluit uw filter kort, anders worden de bacteriën in de filter om zeep geholpen en bent u nog verder van huis. Gezien de duur van de behandeling hoeft u niet bang te zijn voor herbesmetting door overlevende Witte Stip in het filter, deze zullen afsterven omdat ze geen gastheer kunnen vinden. Meestal worden voor de behandeling van Witte Stip middelen als FMC gebruikt.

Auteur: Joop van Tol (www.koitoday.nl)