Temperatuur (deel 2)

In het artikel “Temperatuur (deel 1)” gaf ik aan dat de tolerantiegrens voor koi qua temperatuur zo tussen de 4 en 25 graden Celsius ligt. In dit artikel gaan we dat verder uitdiepen.

Te koud

Uit bovenstaande kunnen we afleiden dat een temperatuur onder de vier graden Celsius ongeschikt is om koi in goed te houden. Veel mensen veronderstellen dat de koi gemakkelijk in kouder water gehouden kan worden. “Er ligt in de winter toch regelmatig een laag ijs op de sloten en die karpers gaan toch ook niet dood...”, is daarvoor een veel aangehaald argument. Toch klopt die redenatie niet. Om dit te verklaren moet je weten dat water van vier graden Celsius de hoogste dichtheid heeft (dit is een natuurkundig gegeven). Het is hierdoor het zwaarst en zakt naar de bodem. In de natuur betekent dit dat het water op de bodem van een diepe sloot of plas dus vier graden is en dus warmer van bovenin, waar zich een ijslaag heeft gevormd). De karper zoekt die viergradenzone op als het vriest en gaat in winterrust. Van nature is de koi (evolutionair) dus niet ingesteld op water dat kouder is dan vier graden. In onze vijvers bereiken we die “gelaagdheid” van het water met de verschillende temperatuurzones niet, omdat we een relatief klein volume aan water hebben dat door pompen, bodendrains en zwembewegingen continu door elkaar gehusseld wordt. Is het bovenin nul graden, dan is het dat onder in de vijver ook!

Wanneer een koi in watertempraturen lager dan vier graden komt, gaat hij niet in de overwintermodus, maar in de overlevingsmodus. Dat wil niet zeggen dat hij hieraan overlijdt, maar wel dat hij hierdoor verzwakt. Dit zijn de vijvers waar in het voorjaar problemen zijn te verwachten door verzwakte vissen met een lage weerstand. Zorg er dus voor dat de vijver niet onder de vier (liefst zes) graden komt. Dit kun je vaak al bereiken door met behulp van afdekking, de koude wind uit de vijver te halen. Isoleren bij de bouw of eventueel iets verwarmen zijn behoren eveneens tot de mogelijkheden.

Te warm

Boven de 25 graden Celsius is het zelfs in een hygiënische (schone vijver met weinig organische vervuiling) moeilijk om voldoende zuurstof in het water te krijgen om de filter en de vissen optimaal te laten presteren. Warm water kan nu eenmaal minder zuurstof bevatten dan koud water (ook dit is een natuurkundig gegeven). Om deze reden is het onverstandig de temperatuur boven deze limiet te laten uitstijgen. Gelukkig zal dit van nature in Nederland zelden voorkomen, tenzij je een ondiepe vijver hebt of eentje met een klein volume water. Zorg ervoor dat je bij hoge watertemperaturen de vijver goed belucht en goed schoonhoudt. Dit laatste om te voorkomen dat de schaarse zuurstof wordt verspild aan rottingsprocessen, terwijl de vissen en de filter het zo hard nodig hebben. 

Optimaal

De optimale temperatuur voor koi ligt ongeveer tussen de 20 tot 24 graden. Bij deze temperatuurrange kan de vis optimaal weerstand opbouwen, herstellen (van wonden en dergelijke), voedsel verteren en groeien.

Tot slot
Hoewel de temperatuurrange dus breed is voor koi, is het zaak om veranderingen in temperatuur heel geleidelijk te laten plaatsvinden. Hierdoor geef je de vis de tijd om zijn stofwisseling af te stellen op de nieuwe situatie. Zet vissen niet in een keer van koud naar warm en zeker niet van warm naar koud.

Auteur: Joop van Tol (www.koitoday.nl)