Controle

In een eerder artikel hebben we het gehad over preventieve maatregelen om te voorkomen dat één van de zes ziekteveroorzakers onder onze vijvervissen zich kan voordoen. Naast preventieve maatregelen kunnen we een set van controlemaatregelen toepassen, waardoor we in staat zijn om in een vroeg stadium problemen te ontdekken. Dit geeft ons meer tijd bij te sturen en voorkomt dat een kleine ramp zich ontwikkelt tot een grote ramp. De set van controlemaatregelen bestaat uit vier onderdelen:

Waterkwaliteit

Door regelmatig de belangrijkste waterwaardes te meten, kunnen we afwijkingen die zich buiten de veilige range bevinden opsporen en met een beetje geluk bijsturen, voordat de vissen hiervan last krijgen. Wanneer we deze waardes noteren in een logboek kunnen we na een aantal metingen zelfs trends ontdekken en al bijsturen vóór de waardes buiten de veilige range dreigen te treden. Als bijvoorbeeld uw KH iedere meting een stukje lager is dan de vorige meting, dan kun je al voorspellen wanneer zich een pH crash zal voordoen (namelijk als de KH niet meer meetbaar is). Structureel iets meer water verversen kan dan een ramp voorkomen. Een handig hulpmiddel om uw waardes gestructureerd bij te houden en afwijkingen automatisch te detecteren vindt u op www.koitoday.nl onder het kopje “downloads”.

Technische controle

Doordat we in onze vijvers vaak een soort van intensieve veeteelt bedrijven (veel vis op weinig water) zijn we afhankelijk van het juist functioneren van onze apparatuur en de constructie van de vijver- en filterinstallatie. Zeker in een nat milieu is de kans of defecten groot (door kortsluiting, corrosie, kalkaanslag enzovoort). Het is dus zaak dat we onze apparatuur in goede conditie houden (onderhoud) en regelmatig op juist functioneren controleren. Denk bij technische controles aan het controleren op lekkage, verstoppingen, stroomstoringen, apparatuur (pompen, luchtpompen, UVC etc.), scherpe voorwerpen, gifstoffen (door giftige planten rond of boven de vijver, afwerkingen met verf, beits en zware metalen als lood, zink of koper).

Fysieke controle

Hiermee worden afwijkende uiterlijke kenmerken van de vissen bedoeld. Hoe eerder u die ontdekt, hoe sneller u kunt ingrijpen en hoe groter de kans is om het tij te keren. Controleer uw vissen daarom dagelijks even op volledigheid (zwemmen al mijn vissen nog rond) maar ook op afwijkingen van de huid (verdikte slijmhuid, troebele slijmhuid, ontbrekende slijmhuid, wonden, puisten, pokken, schimmel enzovoort). Vinafwijkingen (bloederig, gerafeld), vermagering, opgezette lichamen, uitpuilende ogen, tumoren enzovoort. Soms zie ik vragen voorbijkomen van mensen met een foto van vissen waar gaten ter grootte van een tennisbal inzitten. Dit is niet van de één op andere dag ontstaan en had dus veel eerder ontdekt moeten worden.

Gedragscontrole

Een vis zal bij ziekte afwijkend gedrag gaan vertonen. Wees hier alert op. Afwijkend gedrag kan zich uiten in schuren/flitsen, lusteloosheid, afzondering, stress, versnelde ademhaling, evenwichtsstoornis enzovoort. Wanneer u afwijkend gedrag (of afwijkende uiterlijke kenmerken) ontdekt, wordt het tijd om een onderzoek in te (laten) stellen.

Inspanning

Bovenstaande set van controlemaatregelen komt wellicht op u over als een grote inspanning. Toch is het dat niet. Slechts met een paar minuten gerichte aandacht per dag een watermeting per week zijn deze controlemaatregelen gemakkelijk uitvoerbaar. Oefening baart kunst. Met een geringe inspanning kunt u veel narigheid voorkomen.

Joop van Tol (www.koitoday.nl)