Koolstofdioxide

Koolstofdioxide (CO2) is een gas dat organismen (dus ook vijvervissen) uitademen, als ze glucose met behulp van zuurstof (O2) omzetten in energie. Glucose wordt bij deze vissen gevormd uit het voedsel dat ze binnenkrijgen en zorgt er dus voor dat de vissen kunnen functioneren (groeien en bewegen). Gelukkig doen planten onder invloed van zonlicht het omgekeerde, namelijk koolstofdioxide omzetten in glucose en zuurstof, anders zou er een tekort aan zuurstof ontstaan op aarde en een teveel aan koolstofdioxide. Wellicht herinner je dit fenomeen, genaamd fotosynthese, nog van de biologielessen op de middelbare school? Koolstofdioxide is dus eigenlijk het gevolg van het verbranden (verteren) van organische stoffen (voedsel).

Broeikasgas

Helaas produceert de mensheid een grotere hoeveelheid koolstofdioxide dan de planten weer kunnen omzetten naar zuurstof. Niet alleen het verteren van voedsel leidt namelijk tot uitstoot van CO2, maar alle vormen van verbranding leveren hieraan bij. Denk bijvoorbeeld aan de verbranding van fossiele brandstoffen in de industrie en bij vervoersmiddelen. De hoeveelheid neemt al decennialang schrikbarend toe. CO2 heeft de nare eigenschap dat het infrarode straling absorbeert (vasthoudt), waardoor de aarde opwarmt. Dit kan ernstige gevolgen hebben voor de flora en fauna op aarde.

CO2 en pH

De CO2 die vrijkomt bij het verteren van voedsel in de bloedbanen van uw vissen heeft een verlaging van de pH (zuurgraad) van het bloed tot gevolg. Wanneer de CO2 vervolgens via de kieuwen aan het omringende water wordt afgegeven, heeft dit een verzurende (lager worden van de pH) van het vijverwater tot gevolg. Dit kan bij een vijver met veel planten (waaronder ook algen vallen) tot gevolg hebben dat de pH aan het einde van de nacht aanzienlijk lager is dan aan het einde van de dag. ’s Nachts zijn het namelijk niet alleen de vissen die CO2 uitstoten, maar ook de planten (er is dan immers geen zonlicht). Overdag gaan de planten weer CO2 opnemen onder invloed van zonlicht en zakt de CO2 waardoor de pH stijgt. Vijvervissen (met name koi) vinden te grote fluctuaties in de pH onprettig. Dit levert ze stress en zelfs gezondheidsproblemen op. Wanneer u bij zonsopkomst en zonsondergang een verschil in de pH meet van meer dan 0,3 pH punt, dan is het verstandig om ’s nachts te beluchten en overdag niet. Door deze beluchting in de nacht “blaast” u een deel van de overtollige CO2 namelijk uit de vijver.

CO2 en planten

Uit bovenstaande tekst blijkt dat CO2 onmisbaar is voor planten voor de aanmaak van voedingsstoffen (glucose). Onderwaterplanten gedijen het beste bij CO2 waarden tussen de 15 en 30 milligram per liter. Wanneer u een natuurvijver heeft met veel onderwaterplanten, dan is het dus zaak om te streven naar dit soort CO2 waardes. Veel vijvers kampen met een tekort aan CO2, waardoor planten verslijmen. In een later artikel zal ik aantonen hoe je de CO2 waarde kunt beïnvloeden en dat er een rechtstreeks verband is tussen CO2, de pH en de KH.