Nitraat

Het eindproduct van het nitrificatieproces (Nitrificatie) is nitraat (NO3-). Wanneer de ammoniak via nitriet is omgezet door de nitrificerende bacteriën in de biologische filter ontstaat uiteindelijk nitraat. Nitraat is een veel minder gevaarlijke stof dan ammoniak en nitriet. Terwijl ammoniak al giftig is vanaf 0,1 milligram per liter en nitriet al schadelijk is boven de 0,2 milligram per liter, is nitraat pas een probleem voor de gezondheid van de vissen bij waardes ver boven de 200 milligram per liter.

Wat is nitraat?

Nitraat is een stikstofverbinding. De norm voor Nederlands drinkwater ligt op maximaal 50 mg/l. Gelukkig wordt dat nooit gehaald en zijn waardes boven de 10 mg/l al uitzonderlijk. De maximale aanvaardbare dagelijkse inname voor mensen is 3,65 mg per kilo lichaamsgewicht per dag. U kunt dus gerust vijf liter kraanwater per dag drinken Zoals u waarschijnlijk weet, worden nitraten door planten als voedingsstof opgenomen. Nitraten worden dan ook veelvuldig gebruikt voor de productie van kunstmest. Nitraat in de vijver kun je dus zien als een soort “Pokon”.

Stikstofkringloop onvolledig

Aangezien we in onze dichtbevolkte vijvers doorgaans niet voldoende planten hebben die het nitraat kunnen opnemen, zoals dat in de natuur wel het geval is (De stikstofkringloop), zullen we maatregelen moeten nemen om de concentratie niet te hoog te laten oplopen. Hoewel de vis behoorlijk grote nitraatconcentraties aankan, streven we ernaar om de nitraatwaarde niet op te laten lopen tot boven de 50 mg/l. Veel koihobbyisten houden een bovengrens aan van maximaal 30 mg per liter. Bij nitraatwaardes boven de 50 milligram per liter ontstaat namelijk een extra gevaar voor algenexplosies en dat willen we voorkomen omdat dit geen fraai gezicht is. Daarnaast kunnen die algen planten laten verslijmen en de pH waarde laten schommelen.

Nitraat verwijderen

Om de nitraatconcentratie binnen de perken te houden is de meest gebruikte manier om de concentratie te verdunnen door het verversen van vijverwater met leidingwater. Bij een beetje koivijver zul je al gauw 20% water per week moeten verversen om het beoogde doel van maximaal 30 mg/l nitraat te halen. Bij een natuurvijver zal dat aanzienlijk minder zijn. Meten is weten, de nitraatwaarde kan met een druppeltest eenvoudig worden bepaald. Op basis van de meetwaardes kunt u dan uw verversingsregime afstellen.

Een andere methode om nitraat kwijt te raken in het plaatsen van een plantenfilter. Vooral rietsoorten als gele lis nemen veel nitraat op. Aandachtspunt is wel dat u het plantenfilter schoonhoudt en er dus geen ophoping van vuil in ontstaat, aangezien dit een gevaar van schadelijke bacteriegroei met zich meebrengt. Alleen door het oogsten van planten (regelmatig snoeien) verwijdert u daadwerkelijk voedingstoffen (nitraten) uit uw vijver.

Een derde methode is het toepassen van nitraathars. Dit kunsthars is in staat nitraat uit de vijver te adsorberen. Wanneer het verzadigd is, kunt u het regenereren met zout en opnieuw gebruiken. Doe de nitraathars in een waterdoorlatende zak (bijvoorbeeld een panty, aangezien het kleine korreltjes betreft, die je niet los in je systeem wilt hebben. Plaats het op een plek waar veel water langsstroomt (bijvoorbeeld in een filterkamer). Met 50 gram zout per liter kunt u de nitraathars regenerenen buiten de vijver, door het te plaatsen in een bowl met water, zout en een luchtsteen.