Helofyten filter

Helofyten is een duur woord voor moerasplanten. Een helofytenfilter maakt gebruik van de zuiverende werking van een moeras om een plas water schoon te krijgen of schoon te houden. Wanneer goed aangelegd, is een helofytenfilter in staat om van rioolwater, water te maken dat voldoende is gezuiverd om aan de oppervlakte te mogen worden geloosd. Hiervoor is wel veel oppervlakte nodig. Door een extra nabewerking kan hier zelfs drinkwater van worden gemaakt. Voor het zuiver houden van de vijver (zwem- of visvijver) volstaat een geringer oppervlak, maar zijn zeker de nodige vierkante meters nodig.

De werking

Naast de moerasplanten die nitraten, fosfaten en metalen uit het water kunnen halen, zijn het vooral de bacteriën in de bodem van het moeras die het “vuile” werk doen. De planten leven in symbiose met deze bacteriën, ter wederzijds voordeel. Boven in de bodem bevinden zich aerobe (zuurstofminnende) bacteriën die in staat zijn om met behulp van zuurstof, afvalstoffen (o.a. ammonia, nitriet) om te zetten in energie voor zichzelf en voedsel (nitraat) voor de planten. De planten op hun beurt zorgen weer voor voldoende zuurstof in het water om deze bacteriën hun werk te kunnen laten doen. U kunt de capaciteit van het helofytenfilter vergroten, door extra te beluchten. Dieper in de bodem is de zuurstof schaars, omdat deze is opgebruikt door de bacteriën bovenin. Hier bevinden zich bacteriën die zonder dat ze vrije zuurstof nodig hebben, in staat zijn om zich te voeden met de afvalstoffen van de hoger gelegen bacteriën (nitraten). Wanneer u regelmatig planten oogst, haalt u daadwerkelijk voedingstoffen uit de vijver, die zijn opgenomen door de planten en die waren ontstaan uit afvalstoffen.

De opbouw

Onder in de bak die als helofytenfilter dienst gaat doen, komen drainagebuizen, om het gezuiverde water af te voeren. Deze drainagebuizen komen in een laag grof grind te liggen. Daarbovenop komt worteldoek. Op de worteldoek komen verschillende lagen zand te liggen. Onderin zand gemengd met kalksteengruis, in het middel zand gemengd met ijzergruis en bovenin gewoon zand. Op de bovenste laag zand komen de leidingen die het afvalwater aanvoeren en verspreiden over het oppervlak. Tot slot wordt de boel afgedekt met een laag grint, waarin de moerasplanten worden gepoot. Het water stroomt dus van boven naar beneden (verticaal) door de grond, waarbij de bacteriën de afvalstoffen omzetten in bouwstoffen, die door de planten worden gebruikt om te groeien. Voor meer informatie zie: https://www.saniwijzer.nl/technieken/verwerking-afvalwater/natuurlijke-systemen/helofytenfilter-conventioneel

Welke planten?

Met name rietsoorten als de gele lis zijn sterk, groeien hard en zijn ook nog eens mooi als er bloemen in komen. Bijkomend voordeel is, dat je ze straffeloos kunt kortwieken tot er een centimeter of tien blijft staan, wanneer de boel overwoekerd dreigt te raken.

Geen ruimte voor een compleet helofytenfilter?

Dan is het wellicht interessant om te kijken naar een plantenfilter. Deze zijn makkelijk te installeren langs de vijverrand, een extra vorm van filtering en doormiddel van de waterval creëer je vallend water en dus zuurstof in jouw vijver! De plantenfilters worden geleverd in 5 maten: 75cm, 100cm, 125cm, 150cm en 187cm. Benieuwd naar de mogelijkheden? Klik hier! 

Auteur: Joop van Tol (www.koitoday.nl)