TDS

TDS is de afkorting van Total Dissolved Solids. Letterlijk vertaalt het “Totaal aan Opgeloste Stoffen”. Je meet hierbij in ons geval de hoeveelheid opgeloste stoffen in het vijverwater. Oplossen is volgens het woordenboek: “een homogeen mengsel vormen met een vloeistof”. Wanneer we dat als waarheid aanhouden is de term “Total” (Totaal) niet helemaal correct. DE TDS meter meet namelijk alleen opgeloste stoffen die ioniseren. Dat wil (gemakshalve) zeggen dat deze stoffen oplossen in moleculen die een lading (positief of negatief) krijgen. Bijvoorbeeld zout lost op in water en vormt twee moleculen, namelijk een Natrium-ion (Na+) en een Chloor-ion (Cl-). Zout opgelost in water wordt daarom gedetecteerd door de TDS meter. Suiker lost ook op in water, maar dat blijven gewoon suikermoleculen en die worden dus niet door de TDS meter opgemerkt.

Hoe werkt een TDS meter?

Een TDS meter meet de geleidbaarheid van het vijverwater. Het bevat twee electroden waarop eentje een beetje spanning wordt gezet. Hoe meer stoffen er zijn opgelost in het water, hoe makkelijker de spanning kan worden overgebracht naar de tweede electrode. In tegenstelling tot wat veel mensen denken, geleid zuiver water (dat is iets anders dan drinkwater!) nauwelijks stroom. Het zijn de in het water opgeloste stoffen die de stroom van electrode 1 naar electrode 2 geleiden. De mate van geleiding wordt uitgedrukt in milligrammen per liter of parts per million (ppm). Hoe hoger de waarde, hoe meer opgeloste stoffen er in het vijverwater aanwezig zijn.

Wat heb ik daaraan?

Een hoge TDS-waarde kan duiden op een vervuilde vijver. Een vervuilde vijver kan leiden tot zieke vissen. Ammonium, Nitriet, Nitraat en Fosfaat laten bijvoorbeeld de TDS-waarde stijgen. Die wil je niet (te hoog) laten oplopen.

Ik streef dus naar een zo laag mogelijke TDS-waarde?

Nee, niet helemaal. Er zijn namelijk stoffen in ons kraanwater opgelost die wel belangrijk zijn voor het welzijn van de vijver. (Bi)carbonaten bijvoorbeeld vormen de essentiële parameter KH (carbonaathardheid). De truc is om de TDS-waarde van de vijver met die van kraanwater te vergelijken. In kraanwater zitten alleen “goede” stoffen opgelost. Alles wat daar in de vijver bijkomt beschouwen we als “slechte” stoffen (denk aan ammonium, nitriet, nitraat en fosfaat). Hoe dichter de TDS van de vijver die van het kraanwater benaderd, hoe beter!

Welke norm moet ik hanteren?

Aangezien het kraanwater in Nederland van verschillende leveranciers komt, kun je dat niet in één getal uitdrukken. Bij de ene waterleverancier zijn de KH en GH hoger dan bij de andere. De norm is daarom “K + (maximaal) 200”. De K staat hierbij voor de TDS-waarde van het kraanwater waarmee je de vijver ververst. Daarbovenop mag je TDS-waarde dan nog maximaal 200 ppm uitstijgen. Beter is nog maximaal 100 ppm.

Stel de TDS van je kraanwater is 200, de TDS van je vijver mag dan niet boven de 400 (liever nog 300) uitkomen. Doet het dat wel, zul je dus meer water moeten gaan verversen.

Wat is de toegevoegde waarde op mijn complete testset?

Als je ammonia, nitriet, nitraat en dergelijke separaat meet, dan is een TDS meter overbodig. Je weet dan immers de mate van vervuiling. Toch kan het een handige, snelle meting zijn die je een indruk van de vervuiling geeft. Een TDS-meter is dus geen must, maar een extra tooltje.

Ik heb zout in de vijver…

Hoewel ik daar persoonlijk het nut niet van inzie, zijn er mensen die permanent zout in de vijver hebben opgelost. Stop dan maar met die TDS-metingen, want zout stuwt de TDS waarde tot enorme hoogtes waardoor er geen goede indicatie van de vervuiling meer mogelijk is.

Auteur: Joop van Tol (www.koitoday.nl)